لکنت زبان (Stuttering) یکی از شایع‌ترین اختلالات گفتاری در کودکان است که معمولاً بین ۲ تا ۶ سالگی آغاز می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند حدود ۵-۱۰% کودکان دوره‌ای از لکنت را تجربه می‌کنند که در ۷۵% موارد به‌صورت خودبه‌خود بهبود می‌یابد، اما در ۲۵% موارد به مشکل مزمن تبدیل می‌شود. گفتاردرمانی (Speech Therapy) به‌عنوان مؤثرترین روش درمانی شناخته شده است. این مقاله به بررسی میزان اثربخشی گفتاردرمانی در کودکان می‌پردازد.
اثربخشی گفتاردرمانی: یافته‌های تحقیقات
۱. مطالعه انجمن گفتاردرمانی آمریکا (ASHA, 2022)
– بهبود ۷۰-۸۰% کودکان پس از ۶ ماه تا ۱ سال گفتاردرمانی منظم.
– تأثیرپذیری بیشتر در کودکان زیر ۷ سال (به‌ویژه پیش از دبستان).
۲. تحقیق دانشگاه آیووا (2021)
– کاهش ۵۰% تکرارها و گیرهای کلامی پس از ۲۰ جلسه درمان.
– افزایش اعتمادبه‌نفس و کاهش اضطراب گفتاری در ۸۵% موارد.
۳. مرور سیستماتیک Cochrane (2020)
– اثربخشی روش‌های مستقیم (مثل روش لیندکام) در ۶۰% موارد.
– تأکید بر نقش والدین در تمرینات خانگی برای نتیجه‌گیری بهتر.
روش‌های مؤثر گفتاردرمانی برای لکنت کودکان
۱. روش لیندکام (Lidcombe Program)
– تمرکز بر بازخورد مثبت به گفتار روان.
– اثربخشی ۷۵% در کودکان پیش‌دبستانی.
۲. روش کاهش تنش (Reduced Anxiety Therapy)
– هدف: کاهش اضطراب هنگام گفتار.
– استفاده از بازی‌های گفتاری و موسیقی.
۳. تکنیک‌های تنفسی
– آموزش تنفس دیافراگمی برای کنترل گفتار.
۴. درمان چندبعدی
– ترکیب گفتاردرمانی + رواندرمانی برای کودکان با اضطراب بالا.
عوامل مؤثر در موفقیت درمان
✅ شروع زودهنگام (قبل از ۷ سالگی)
✅ مشارکت والدین (تمرین روزانه ۱۵-۳۰ دقیقه)
✅ تعداد جلسات کافی (حداقل ۲۰-۳۰ جلسه)
✅ همکاری بین گفتاردرمانگر، خانواده و مدرسه
جمع‌بندی
گفتاردرمانی می‌تواند تا ۸۰% به بهبود لکنت کودکان کمک کند، به‌ویژه اگر درمان قبل از مدرسه آغاز شود. موفقیت درمان به عواملی مانند سن کودک، نوع روش درمانی و همکاری خانواده بستگی دارد. توصیه می‌شود والدین در صورت تداوم لکنت بیش از ۶ ماه، سریعاً به گفتاردرمانگر مراجعه کنند.